Domieszki mające wpływ na zabarwienie złota
Złoto od wieków jest symbolem luksusu i bogactwa, a jego naturalny, żółty kolor jest nieodłącznym elementem prestiżu. Jednak w jubilerstwie rzadko stosuje się czyste złoto. Zamiast tego, używa się stopów, czyli mieszanek złota z innymi metalami, aby uzyskać różnorodne barwy i właściwości. Proces dodawania domieszek do złota pozwala na uzyskanie szerokiej gamy kolorów, od tradycyjnego żółtego przez biały, różowy, zielony, aż po mniej spotykane odcienie. W tym artykule przyjrzymy się, jakie domieszki stosuje się w celu zabarwienia złota oraz jak wpływają one na jego wygląd i właściwości.
Złoto żółte
Żółte złoto, najbardziej klasyczny i rozpoznawalny rodzaj złota, jest wynikiem stopu czystego złota z miedzią i srebrem. W zależności od proporcji tych metali, można uzyskać różne odcienie żółtego, od jasnożółtego do bardziej intensywnego, głębokiego koloru. Na przykład, popularne 18-karatowe złoto zawiera 75% czystego złota, reszta to miedź i srebro w różnych proporcjach. Dodatek miedzi sprawia, że kolor staje się cieplejszy i bardziej nasycony, podczas gdy srebro nadaje mu jaśniejszy, subtelniejszy odcień.
Złoto białe
Białe złoto powstaje przez dodanie do złota domieszek takich jak pallad, nikiel, czy platyna. Nikiel, ze względu na swoje srebrzyste zabarwienie, jest najczęściej stosowanym metalem w stopach białego złota, ale może wywoływać reakcje alergiczne, dlatego coraz częściej zastępuje się go palladem. Pallad, będący jednym z metali z grupy platynowców, nadaje złotu nie tylko biały kolor, ale także zwiększa jego odporność na korozję. Warto zauważyć, że białe złoto jest zazwyczaj pokrywane warstwą rodu, który nadaje mu jasny, lśniący wygląd i dodatkowo zwiększa jego trwałość.
Złoto różowe
Złoto różowe, które zyskuje coraz większą popularność, zawdzięcza swój charakterystyczny odcień obecności miedzi. Im więcej miedzi w stopie, tym bardziej intensywny różowy kolor. Najczęściej stosowane proporcje to 75% czystego złota i 25% miedzi w przypadku 18-karatowego złota różowego. Miedź jest relatywnie tanim metalem, co sprawia, że złoto różowe jest nieco tańsze od innych rodzajów złota. Jest ono cenione nie tylko za swój unikalny kolor, ale także za wytrzymałość i odporność na zarysowania.
Złoto zielone
Złoto zielone jest mniej popularne, ale ma swoje miejsce w jubilerstwie artystycznym i kolekcjonerskim. Jego kolor pochodzi z domieszki srebra, a czasami także kadmu. Warto jednak zauważyć, że złoto zielone nie jest tak intensywnie zielone, jak mogłoby się wydawać. Jest to delikatny, subtelny odcień, często zbliżony do koloru jasnożółtego z lekką zielonkawą nutą. Ze względu na stosowanie kadmu, który jest toksycznym metalem, produkcja złota zielonego jest ograniczona.
Złoto niebieskie i fioletowe
Złoto niebieskie i fioletowe to rzadko spotykane kolory, uzyskiwane przez dodanie do stopu takich metali jak żelazo (dla złota niebieskiego) oraz glin i ind (dla złota fioletowego). W przypadku złota niebieskiego, dodatek żelaza nadaje metalowi wyjątkowy odcień, ale także sprawia, że jest ono bardziej podatne na rdzewienie. Z kolei złoto fioletowe uzyskuje się poprzez stopienie złota z aluminium lub indium, co prowadzi do powstania kruchych kryształów, które są trudne do obróbki. Z tego powodu złoto fioletowe i niebieskie są rzadko stosowane w czystej formie w jubilerstwie, częściej stanowiąc elementy dekoracyjne lub inkrustacje.
Podsumowanie
Domieszki stosowane w złocie mają ogromny wpływ na jego kolor, trwałość i właściwości użytkowe. Wybór odpowiedniego stopu zależy od zamierzonego efektu estetycznego, jak również od właściwości technicznych, które są istotne dla wyrobu jubilerskiego. Dzięki różnorodnym domieszkom, złoto może przybierać niemal każdy kolor, co czyni je niezwykle wszechstronnym materiałem w sztuce jubilerskiej. Zrozumienie roli, jaką odgrywają te domieszki, pozwala na pełniejsze docenienie piękna i unikalności każdego wyrobu złotniczego.
